Jeżeli tłumaczymy zwrot „forma pisemna” na język angielski, zazwyczaj tłumaczymy jako „written form”. W przypadku jednak gdy zawieramy umowę na podstawie prawa obcego, „written form” może oznaczać coś innego niż forma pisemna w polskim rozumieniu. W szczególności forma pisemna (written form) nie musi wymagać złożenia odręcznego podpisu (tzw. wet ink) przez strony umowy. Taka sytuacja występuje między innymi w przypadku umów zawieranych na podstawie prawa danego stanu USA.
Regulacje w USA dotyczące podpisów elektronicznych
Możliwość wykorzystania podpisu elektronicznego przy zawieraniu umów na podstawie praw Stanów Zjednocznych wynika przede wszystkim z dwóch aktów prawnych. Pierwszym z nich, na poziomie federalnym, jest Electronic Signatures in Global and National Commerce Act (ESIGN). Drugim aktem prawnym jest Uniform Electronic Transactions Act (UETA), który został wdrożony do porządków prawnych prawie wszystkich stanów USA.
Forma pisemna a podpis elektroniczny
Zarówno ESIGN jak i UETA określają, że podpisy elektroniczne wywołują co do zasady ten sam efekt co podpisy odręczne (tzw. wet ink). Tym samym złożenie podpisu elektronicznego prowadzi zasadniczo do spełnienia wymogu formy pisemnej w USA. Aktualne pozostaje zatem pytanie co w rozumieniu prawa USA stanowi podpis elektroniczny. Takim podpisem w rozumieniu ESIGN oraz UETA jest “electronic sound, symbol or process, attached to or logically associated with a contract or other record and executed or adopted by a person with the intent to sign the record.” W związku z tym za podpis elektroniczny uznaje się m.in. skany podpisów, wpisane do wiadomości e-mail imię i nazwisko, zaakceptowany checkbox. Od wskazanej zasady zgodnie z którą podpis elektroniczny = podpis odręczny, obowiązują wyjątki – m.in. w sprawach spadkowych.
Podpis cyfrowy a podpis elektroniczny
Warto również wskazać na występujące w USA rozróżnienie między pojęciem podpis elektroniczy (electronic signature) oraz podpis cyfrowy (digital signature). Podpis cyfrowy stanowi rodzaj podpisu elektronicznego. Digital signature cechuje większa niż w przypadku electronic signature pewność co do złożenia podpisu przez osobę, która według podpisu miała ją złożyć; zazwyczaj odbywa się to z wykorzystaniem rozwiązania technicznego wykorzystującego klucz publiczny i prywatny (PKI).
Podsumowanie
Jak widzimy, regulacje amerykańskie są bardziej liberalne niż polskie w odniesieniu do spełnienia wymogu formy pisemnej. Według polskich regulacji wyłącznie kwalifikowany podpis elektroniczny stanowi ekwiwalent dla formy pisemnej. W przypadku amerykańskich regulacji, zasadniczo każdy elektroniczny dowód wskazujący na to, że dana osoba zaakceptowała dany dokument, także dokument w postaci cyfrowej, pozwala na zachowanie wymogu formy pisemnej (np. wspomniany dowód na zaakceptowanie checkboxa).
Warto jednak zwrócić uwagę, że jest przewidywana nowelizacja Kodeksu cywilnego, która zakłada możliwość spełnienia wymogu formy pisemnej przy wykorzystaniu podpisu osobistego (podpisu “zakodowanego” w polskim dowodzie osobistym). Więcej informacji o projekcie: https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy–kodeks-cywilny-oraz-niektorych-innych-ustaw
W przypadku pytań – zachęcam do kontaktu: piotr.mijal@prawo-it.pl
